Khi ấy chúa tôi quan dân nước Tì Khưu theo đưa bốn thầy trò khỏi thành đã hai mươi dặm.
Tam Tạng từ biệt, cứ đi thẳng qua hướng tây, đi cho tới hết đông qua xuân, hết tháng hai chừng ít bữa, xảy thấy núi
cao chập chồng, chim kêu thánh thót; Tam Tạng càng thêm nhớ nhà!
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Xin thầy đừng phiền nảo, vì lời xưa có rằng: Giục cầu sanh phú quý (Muốn đặng của đến già) Tu hạ tử công phu (Phải ra
công gần chết)
Tam tạng nói:
- Câu ấy hay lắm, rất đổi muốn làm cho có của mà hưởng tới già đời, trước còn phải ra công siêng năng gầu chết thay,
huống chi muốn thành Tiên Phật, mà còn tiếc xác phàm? Song chưa rõ đường đi Tây thiên còn bao nhiêu nữa?
Bát Giới thưa rằng:
- Phật Tổ tiếc ba tạng kinh, thấy thầy trò quyết lòng thỉnh kinh cho đặng, chắc Phật Tổ gạt mình chơi, chẳng vậy sao đi
hoài không tới?
Sa Tăng nói:
- Anh nói trái quá! Miễn là bằng lòng theo đại ca mãi, lo gì không tới Lôi âm. Nhắm việc đời chẳng khó, tại lòng chúng
chẳng bền.
Tam Tạng đi chờ tới trước, thấy có đám rừng tòng rậm rịt, liền kêu lớn nói rằng:
- Ngộ Không, chúng ta đi mới khỏi chốn gập ghình, lại gặp rừng rập rợp! Phải coi cho kỹ chớ khá bơ thờ.
Tôn Hành Giả nghe nói, liền xách thiết bảng đi trước dọn đường, hơn nữa ngày thầy trò ra chưa khỏi cụm rừng ấy!
Tam Tạng nói:
- Thuở nay đi nhiều rừng nhiều núi, mà không đặng phong cảnh như chốn nầy. Hoa nở thơm tho, bướm bay tở mở, cỏ lạ bông
xinh, ai xem cũng đẹp. Vậy thì ta ngồi đây mà nghỉ chơn, hai là ngươi kiếm chổ hóa trai đỡ dạ, bởi hết cơm khô.
Tôn Hành Giả vâng lời thỉnh thầy xuống ngựa, ngồi dưới cội tùng.
Còn Tôn Hành Giả lấy bình bát, cân đẫu vân lên mây ngó xuống, thấy dưới rừng tòng hào quang chiếu lên sáng giới.
Hành Giả cất tiếng khen rằng:
- Tốt lắm, tốt lắm! Thầy ta cốt là Kim Thiền trưởng lão đầu thai bởi khi trước Kim Thiền trưởng lão tu đã mười đời nên
nay có hào quang che phủ trên đầu. Còn Lão Tôn năm trăm ngang tàng nay theo sư phụ đi thỉnh kinh, chắc sau cũng thành
chánh quả.
Xảy thấy cụm rừng phía bên nam xông lên một ngọn khói đen, chắc là yêu khí.
Còn Tam Tạng và Sa Tăng, Bát Giới, thầy thì đi tìm hoa ngoạn kiểng trò thì hái trái lót lòng, Tam Tạng nghe khóc vẳng
vẳng, nghỉ thầm rằng:
- Trong rừng nầy không có nhà ai, chắc là có người đốn củi bị cọp hùm nên la khóc.
Nghỉ rồi men men theo tiếng khóc mà đi tìm, xảy thấy một nàng xinh tốt, bị chôn nữa thân mình dưới cội cây; còn từ dưới
sắp lên bị bó vào đại thọ.
Tam Tạng bước lại hỏi rằng:
- Cô vì cớ nào mà bị trói bị chôn như vậy?
Nàng ấy vừa khóc vừa thưa rằng:
- Sư phụ ôi! Nhà thiếp ở tại nước đà, cách rừng nầy hai trăm dặm. Cha mẹ tôi thờ Phạt tại gia. Ðến tiết thanh minh nội
nhà tôi đồng đi tảo mộ, xảy nghe tiếng mã la inh ỏi, lũ ăn cướp cầm gươm giáo túa ra, cha mẹ và thân quyết tôi đều hãi
kinh chạy hết, tôi còn nhỏ chạy theo không kịp, bị lâu la bắt đặng, chủ trại muốn dùng làm phu nhơn, phó đảng cũng muốn
chiếm đoạt, nhiều người tranh hành cự địch với nhau, sau chúng nó giãi hòa không ai chịu tư dụng, mới đem tôi trói tại
cội cây, rồi đi mất hết. Nay đã năm ngày đêm, chắc là phải chết, không dè phước đức tổ phụ mới khiến gặp thầy. Xin sư
phụ lấy lòng từ bi cứu mạng tôi khỏi lụy, sau dầu xuống chín suối, tôi cũng còn ơn nhớ ơn thầy.
Nói rồi khóc lớn!
Tam Tạng động lòng cũng khóc ròng, và kêu đồ đệ ôi! Mà tiếng kêu nghe bệu bạo lắm.
Khi ấy Sa Tăng, Bát Giới đương kiếm trái cây, xảy nghe thầy kêu tiếng tít kèn anh em liền chạy lại, ngó thấy thầy con
mắt đỏ chạch lấy làm lạ hỏi rằng:
- Vì cớ nào mà thầy khóc, kêu chúng tôi sai khiến chuyện chi?
Tam Tạng chỉ góc cây mà nói rằng:
- Bát Giới, mở dây cứu nàng ấy làm phước.
Bát Giới không suy nghĩ chi hết, nghe biểu thì làm.
Còn Tôn Hành Giả ở trên mây ngó xuống, thấy hơi đen nghi ngút, che hết hào quang, liền nói rằng:
- Không xuống, không xong, khói đen che lấp hào quang, sợ yêu tinh làm hại sư phụ. Hóa trai là tiểu sự, cũng chẳng vội
gì, chi bằng xuống gìn giử thầy cho khỏi khốn nạn.
Nghĩ rồi nhảy xuống thấy Bát Giới đương mở dây, Tôn Hành Giả bước lại xách tay Bát Giới, xô nhào một cái gần dập
hàm.
Bát Giới lồm cồm chờ dậy, ôm mõ nói rằng:
- Thầy bảo tôi đi cứu người ta, sao anh xô tôi nhào hớt?
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Sư đệ đừng mở dây cho nó, nó là yêu quái làm mưu gạt chúng ta.
Tam Tạng nạt rằng:
- Con khỉ hay nói xàm, thiệt đứa con gái rõ ràng, sao gọi là yêu quái?
Hành Giả nói:
- Bởi thầy khôn rỏ việc nầy, chớ hồi trước tôi còn làm yêu, muốn ăn thịt người ta thì làm miếng nghề như vậy. Bởi thầy
là con mắt phàm, coi sao thấu yêu tinh biến hóa?
Bát Giới rướng cổ cãi rằng:
- Bật Mã Ôn hay đặt chuyện lắm, xin sư phụ đừng nghe.
Tam Tạng nói:
- Thôi thôi, sư huynh ngươi thuở nay nói đâu có đó, mình hãy đi cho rảnh, không lo việc thiên hạ làm chi?
Tôn Hành Giả mừng rỡ nói rằng:
- Hay lắm, hay lắm, số thầy khỏi bị yêu ăn thịt, nên không cãi lời Lão Tôn! Xin lên ngựa ra khỏi rừng tòng, coi có nhà
nào tôi sẽ hóa trai cho thầy đỡ đói.
Tam Tạng y lời lên ngựa bốn thầy trò cứ việc đi hoài.
Còn con quái ấy nghiến răng mà nói rằng:
- Mấy năm nay ta nghe đồn Tôn Ngộ Không thần thông lắm, nay ta mới thấy rõ ràng. Còn Tam Tạng là kẻ tu hồi thuở còn
thơ, tinh thần sung túc, nên ta quyết làm mưu hiệp hòa cho bổ, không dè bị con khỉ phá đám như vầy, thiệt là uổng công
quá, để mình kêu thử vài tiếng như thế nào?
Nghĩ rồi kêu lớn rằng:
- Thầy ôi, gặp kẻ mắc nạn mà chẳng cứu, gọi rằng cầu Phật thỉnh kinh chi?
Tam Tạng nghe rõ, dừng ngựa nói rằng:
- Ngộ Không, cứu nàng ấy kẻo tội nghiệp?
Tôn Hành Giả nói rằng:
- Sao thầy còn nhắc nó nữa?
Tam Tạng nói:
- Vậy chớ ngươi chẳng nghe nàng ấy kêu đó hay sao? Cứu một mạng người, hơn cất bảy từng tháp, hễ cứu mạng người sống,
cũng bằng đi thỉnh kinh.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Thầy muốn làm lành, thì tôi không thuốc trị. Thầy muốn cứu người, tôi không lẽ cản. Nếu cản chắc thầy giận niệm chú
nhức đầu, tôi chịu cũng không nổi. Chi bằng để thầy cứu, khỏi cực thân tôi, thà sau mất công mấy ngày cũng dễ chịu hơn
nhức đầu một lát.
Tam Tạng nói:
- Con khỉ đừng nhiều chuyện, ta không cầu ngươi cứu đâu. Ngươi hãy ngồi đó cho khỏe, để Sa Tăng, Bát Giới đi cứu với
ta.
Tôn Hành Giả cười rằng:
- Mô Phật! Cái công đức nầy của thầy tôi, chớ tôi không chịu cứu! Thà để sau đi cứu thầy tôi.
Tam Tạng hứ một cái, rồi đi với Sa Tăng, Bát Giới trở lại cội dây, Bát Giới mở dây rồi, lấy cào cỏ cuốc đất móc nàng ấy
lên.
Nàng ấy mừng rỡ đi theo ba thầy trò, Tôn Hành Giả ngó thấy cười ngất!
Tam Tạng mắc cỡ mắng rằng:
- Con khỉ cười chuyện chi đó?
Tôn Hành Giả thưa rằng:
- Tôi cười thầy: Thời lai phùng hảo hữu, Vận khứ ngộ giai nhơn.
Tam Tạng đáp rằng: